شناخت همسر

شناخت همسر

هر چه شناخت از همسر و آگاهی از حالات و روحیات او بیشتر باشد، سبب می شود که الفت و آرامش بیشتری در خانواده برپا شود. وقتی راه و شیوه همسر بهتر شناخته تر شود می توان در برابر آن برخورد مناسبی داشت و از بسیاری از اشتباهات در آن موقعیت چشم پوشی کرد چون بسیاری از اختلافات بر اثر عدم درک و کج فهمی ها می باشد. 
حضرت فاطمه سلام الله علیها در مدت کوتاه زندگی خود با امام علی علیه السلام شناخت کاملی از روحیات و حالات امام علی علیه السلام داشت و زمانی که دیگران برداشت اشتباهی از امام علی علیه السلام داشتند برای آنان واقعیت را توضیح می داد. 

در روایتی آمده است که یکی از اصحاب علی(ع)، او را در نخلستان در حالت راز و نیاز با معبود دید. ناگهان مشاهده کرد که امیرالمؤمنین(ع) مانند چوب خشکی بر زمین افتاد، پس یقین کرد که علی(ع) از دنیا رفته است. فوراً به درب منزل فاطمه(س) آمد تا او را با خبر کند. فاطمه(س) با شناختی که از روحیات علی(ع) داشت، فرمود: الغیشة التی تأخذه من خشیة الله... ؛ این حالتی است که به واسطه ی خوف و خشیت الهی بر او عارض شده است.

ابن شهرآشوب، محمدعلی؛ مناقب آل ابی طالب، ص 124.

جهیزیه ساده

جهیزیه ساده
جهیزیه های سنگین و تشریفات بیهوده متاسفانه امروزه از موانع ازدواج شده است. و چه بسا در موارد زیادی باعث مشاجره، اختلاف و کینه می شود. حتی گاهی تا آخر زندگی اثرات زیان بارش زندگی زوجین را تحت تاثیر قرار می دهد. خوب است هر کسی با توجه به وضعیت مالی خانواده اش اقدام به خرید جهیزیه کند و با خرید جهیزیه های سنگین کمر خانواده را زیر این بار خم نکند. در این موارد به جای چشم و هم چشمی که جاریم، خواهرشوهرم، دوستم فلان جهیزیه را خریده است من هم حتما باید بخرم، خوب است انسان به بهترین الگو در این زمینه که حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها می باشند نظر کند و طبق ایشان جهیزیه ساده تهیه کنند.
شاید کسی بگوید جهیزیه حضرت فاطمه که الان به کار نمی آید، منظور این نیست که دقیقا همان وسایل باشد بلکه هدف الگوگیری از سادگی و جهیزیه بدون تجملات و زرق و برق دختری می باشد که روزی مادرش ثروتمند ترین زن عرب و پدرش پیامبر خدا و فرمانروای مدینه بود.
-----------------
شیخ طوسی در کتاب الامالی نوشته است که جهیزیه از پول مهریه حضرت زهرا(س) تأمین شد. امام علی (ع) برای تأمین مهریه زره خود را فروخت. پس از آنکه مهریه به دست پیامبر رسید، بی آنکه آن را بشمارد، اندکی از پول را به بلال داد تا برای فاطمه(س) عطر تهیه کند. پیامبر اکرم(ص) سپس باقیمانده پول را برای تهیه وسائل مورد نیاز زندگی، به ابوبکر داد و عمار یاسر و چند تن از یاران خود را با او همراه ساخت. الأمالی،ج۱، ص ۹۳.

عبادت خداوند

عبادت خداوند

برخی افراد گاهی در مسائل عبادی کاهل می شوند و برای خود بهانه هایی از این قبیل می آورند، که کارهای خانه زیاد است یا بچه ها خسته ام می کنند نمیتوانم درست عبادت خداوند را به جا بیاورم. اما اگر انسان درست برنامه ریزی کند و از خداوند استمداد کند می تواند در این راه به مقامات بالایی برسد. چنان چه حضرت فاطمه سلام الله علیها با این که جوان بودند و سن زیادی نداشتند و با وجود کارهای خانه داری سخت و زیاد و چهار فرزند نه تنها از عبادت خداوند غافل نمی شدند بلکه چنان عبادت می کردند که خداوند بر شیوه عبادت او بر ملائکه مباهات می کرد. ۱
 ایشان عبادتشان آن قدر زیاد بود که همه لحظه های زندگیشان از رفتار، گفتار، نگاه و هر لحظه ی روز و شب او‌ را فرا گرفته بود. حتی در شب ازدواج که از بهترین و خاطره انگیزه ترین لحظات زندگی انسان است ایشان از امام علی علیه السلام می خواهد که به عبادت خداوند برخیزند. ۲
------------------
۱: رسول الله صلى الله علیه و آله... اما ابنتى فاطمة... متى قامت فى محرابها بین یدى ربها جل جلاله زهرا نورها لملائکة السماء کما یزهر نور الکواکب لأهل الأرض و یقول الله عز و جل لملائکته: یا ملائکتى! انظروا الى امتى فاطمة، سیدة امائى، قائمه بین یدى یرتعد فرائضها من خیفتى و قد اقبلت بقلبها على عبادتى. اشهدکم انى قد آمنت شیعتها من النار....؛ آن گاه که فاطمه در محراب عبادت، در پیشگاه پروردگار به نماز مى ایستد، نور عبادتش براى ملائکه ى آسمان درخشیدن مى گیرد؛ به سان نور ستارگان براى اهل زمین و خداوند پر عزت و جلالت، خطاب به فرشتگانش مى فرماید:  ملائکه ى من! بر بنده ام فاطمه، سرور کنیزانم، نظر کنید؛ بر درگاه من ایستاده در حالى که بندبند وجودش از خوف من مرتعش و لرزان است و با تمام قلبش به عبادت من روى نهاده است. شما را گواه مى گیرم که شیعیانش را از آتش، نجات و ایمنى بخشیدم...بحارالانوار: ج ۲۸، ص ۳۸.

۲: فاطمه زهرا علیهاالسلام: تفکرت فى حالى عند ذهاب عمرى و نزولى فى قبرى فشبهت دخولى فى فراشى بمنزلى کدخولى الى و قبرى فأنشدک الله ان قمت الى الصلوة فنعبد الله تعالى هذه اللیلة.... ؛ على علیه السلام در آن شب همسرش را نگران و گریان دید. علت را پرسید. فاطمه فرمود: حال خود را در پایان عمر و عالم قبر به یاد آوردم؛ چرا که انتقال از خانه ى پدرم به منزل خودم، مرا به یاد انتقالم به قبر انداخت. تو را به خدا قسم بیا در این ساعات آغازین زندگى به نماز برخیزیم و امشب را به عبادت خدا بپردازیم. احقاق الحق: ج ۴، ص ۴۸۱.

ساده زیستی

•  

  انسانی که خودش را در قید و بند تجملات می کند، هرگز روی آسایش و راحتی واقعی را نخواهد چشید. مسئله چشم و هم چشمی و زرق و برق های دنیوی در زنان بیشتر از مردان نمود دارد. و همین امر متاسفانه سبب بسیاری از مشکلات در زندگی های امروزی شده است.

   زن به عنوان مدیر داخلی خانواده باید دست از تجملات بردارد و شیوه ساده زیستی را پیش بگیرد تا بتواند از این طریق هم کانون خانواده را گرم نگه دارد و هم فرزندانی سالم تربیت کند. 

  مبنای زندگی بر این که مثلا خواهرم، دوستم، جاری ام  فلان چیز را خریده من هم باید حتما بخرم امری کاملا اشتباه است و زندگی را به طرف نابودی می کشاند. هر کسی باید در زندگی خود به اندازه توان و داراییش خرج کند و بداند که ساده زندگی کردن از هر چیزی بهتر است . 

  نگاهی به زندگی حضرت فاطمه سلام الله علیها بیندازید. ایشان مگر دختر رسول خدا صلی الله علیه و سلم نبودند؟ چه چیزی بالاتر از این؟ شیوه زندگیشان چطور بود؟ ایشان آن قدر ساده زیست بودند که اطرافیان همه تعجب می کردند. آن حضرت در جواب سلمان که پرسیده بود چرا شما لباس های گران قیمت و فاخر نمی پوشید فرمودند: 

  قالت: «یا سَلمانُ! اِنَّ اللهَ ذَخَّرَ لَنا الثِیّابَ وَ  الکَراسِیَّ لِیَومٍ آخِرٍ؛ای سلمان! خداوند بزرگ، لباس های زینتی و تخت های طلایی را برای ما در روز قیامت ذخیره کرده است.»۱

  آری زندگی مختص به این دنیا نیست بلکه انسان می تواند با کارهای صحیح و به دور از زرق و برق  برای زندگی واقعی خود توشه بردارد.

  ------------------------

  ۱: بحارالأنوار، ج8، ص 303، ح61.

اطاعت از شوهر

گاهی زن خانه می خواهد برخی دوستانش را به خانه دعوت کند یا بالعکس به خانه برخی از دوستان، اقوام و آشنایان برود که همسرش از این رفت و آمد ها راضی نیست. 

خوب هست زن حتی در این موارد به نظر شوهرش احترام بگذارد و از او اطاعت کند. 

در این موارد می تواند با همسرش صحبت کند و علتش را جویا شود و به جای این که نافرمانی کند و بحث و اختلاف در زندگی ایجاد شود با اطاعت از شوهر عشق و محبت راستین خود را به او نشان دهد و کانون خانواده را گرم نگه دارد. 

در سیره حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها می بینیم که روزی امام علی (علیه السّلام) وارد منزل شدند و فرمودند:«فاطمه جان! خلیفه و عمر در پشت در خانه، منتظر اجازه ی ورود می باشند، تا نظر شما چه باشد؟»حضرت زهرا (علیهاالسّلام) در برابر شوهر فرمود: «یا عَلی! اَلبَیتَ بَیتُکَ وَ الحُرَّةُ زَوجَتُکَ فَافعَلَ مَا تَشاءُ؛علی جان! خانه، خانه ی توست و من همسر تو می باشم. هر آنچه می خواهی انجام ده.»

 بحارالأنوار، ج28، ص 303؛ دلائل الائمة، ج1، ص 14.

ایثار و از خودگذشتگی

 

ایثار به معنای این که انسان چه از لحاظ مالی، جسمی و روحی به نفع دیگران از خود بگذرد. 

متاسفانه شاید این روزها ایثار و از خودگذشتگی کمرنگ تر از قبل شده است. برخی افراد فقط به فکر خود هستند، و اصلا توجهی به همسایه و اطرافیان ندارند.  

خوب هست انسان این صفت را در خود ملکه کند به طوری که هر وقت موقعیتش ایجاد شد بتواند به راحتی دست به ایثار بزند. 

توجه به این که همه ما از یک نوع و انسان هستیم که باید در روزهای سختی حتی با گذشتن از حق خودمان به داد و فریاد یکدیگر برسیم می تواند ایثار را در نظر ما بهتره جلوه دهد. حتی با فکر به این که شاید روزی ما محتاج دیگران شویم پس اگر ما به فکر دیگران نباشیم شاید کسی هم روز گرفتاری به فکر ما نباشد پذیرش ایثار بیشتر نمود می کند.

یکی از جلوه های ایثار حضرت فاطمه سلام الله علیها می باشد که به راحتی از خود به نفع دیگران می گذشت.

مرد گرسنه ای در «مسجد مدینه» به پا خاست و گفت:ای مسلمانان! از گرسنگی به تنگ آمده ام. مرا مهمان کنید.

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:«چه کسی این مرد را امشب مهمان می کند؟»

حضرت علی (علیه السّلام) فرمود:

«من یا رسول الله!»

کمی بعد وارد منزل شد و از حضرت فاطمه ی زهرا (علیهاالسّلام) پرسید:

«آیا غذایی در منزل داریم؟ مهمان گرسنه آورده ام.»حضرت زهرا (علیهاالسّلام) ایثارگرانه فرمود: «ما عندنا الا قوت الصبیة و لکنا نوثر به ضیفنا؛در خانه ی ما غذایی نیست، مگر به اندازه ی خوراک دختر بچّه، امّا امشب، ایثار می نماییم و گرسنگی را تحمّل می کنیم و همین مقدار غذا را به مهمان می بخشیم.»

تفسیر برهان، ج4، ص 317؛ امالی طوسی، ج1، ص 190

 

عرب تازه مسلمانی در «مسجد مدینه» از مردم کمک خواست پیامبر (صلی الله علیه وآله و سلم) به اصحاب خود نگریست. سلمان فارسی برخاست تا نیاز آن بیچاره را برطرف سازد؛ هر جا رفت با دست خالی برگشت. با ناامیدی به طرف مسجد می آمد که چشمش به منزل حضرت زهرا (علیهاالسّلام) افتاد، با خود گفت: فاطمه (علیهاالسّلام) سرچشمه ی نیکوکاری است.درِ خانه را کوبید و داستان عرب مستمند را شرح داد.

حضرت زهرا (علیهاالسّلام) فرمود: «یا سلمان و الذی بعث محمّدا بالحق نبیا ان لنا ثلاثا ما طعمنا و ان الحسن و الحسین قد اضطربا علی من شدة الجوع، ثم رقدا کانهما فرخان منتوفان و لکن لا ارد الخیر اذا نزل الخیر ببابی؛ای سلمان! سوگند به خداوندی که حضرت محمّد (صلی الله علیه وآله و سلم) را به پیامبری برگزید، سه روز است که غذا نخورده ایم و فرزندانم حسن و حسین (علیهم السّلام) از شدّت گرسنگی بی قراری می کردند و خسته و مانده به خواب رفته اند.

امّا من، نیکی و نیکوکاری را که در خانه ی مرا کوبیده است، رد نمی کنم.

آنگاه پیراهن خود را به سلمان داد تا در مغازه ی شمعون یهودی گرو گذاشته، مقداری خرما و جو، قرض بگیرد.

سلمان فارسی می گوید: پس از دریافت جو و خرما به طرف منزل فاطمه (علیهاالسّلام) آمده و گفتم: دختر رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)! مقداری از این غذاها را برای فرزندان گرسنه ات بردار.پاسخ داد:«یا سلمان هذا شیء امضیناه لله عز و جل لسنا ناخذ منه شیئا؛ای سلمان! این کار را فقط برای خدای بزرگ انجام دادیم و هرگز از آن چیزی برنمی داریم.» 

 احقاق الحق، ج10، ص 321؛ بحارالأنوار، ج43، ص 73.

از محبت خارها گل می شود

از قدیم گفته اند از محبت خارها گل می شود، هر یک از زوجین باید نسبت به یکدیگر با کلمات و عبارات محبت آمیز صحبت کنند و یکدیگر را با القاب مناسب و زیبا صدا بزنند. 

وقتی یکی به دیگری احترام بگذارد حتما طرف مقابل هم با او با احترام برخورد خواهد کرد و زندگی سرشار از آرامش و عشق خواهند داشت و در سختی ها تکیه گاه یکدیگر خواهند بود.

 و بالعکس اگر نسبت به هم محبت و احترام نداشته باشند در چشم یکدیگر خار می شوند و زندگیشان روز به روز تلخ تر خواهد شد.

----------------------

فاطمه(س)، در مقام اظهار محبت و علاقه به امام علی(ع) می فرمود: روحی لروحکَ الفدا و نفسی لنفسکَ الوقاء یا اباالحسن؛ علی جان، روح من فدای روح تو و جان من سپر بلاهای جان تو. 

حائری مازندرانی، مهدی، کوکب الدری، ج 1، ص 196.

عشق و محبت فاطمه(س) نسبت به همسرش به اندازه ای بود که در لحظات احتضار می گریست و به علی(ع) می فرمود: ابکی لما تلقی بعدی؛ به خاطر آن چه [از مشکلات و سختی ها] که پس از من به تو خواهد رسید می گریم. بحارالأنوار، ج 43، ص 218.

یاور در راه اطاعت خداوند

در خانواده علاوه بر توجه به بعد جسمی باید به بعد روحی هم توجه شود. اصلا هدف مهم از تشکیل خانواده همین ارتقای روح و افزایش معنویت می باشد. همان طور که به جسم غذا می دهیم باید به روح هم با استفاده از  انجام واجبات، دعاها، اذکار و دوری از محرمات غذا بدهیم. 

در خانواده ای که بر پایه معنویت بنا شده است و همواره خدا را مد نظر دارند، مسلما اختلاف و درگیری های کمتری وجود دارد و در مواقع برخورد با مشکلات و سختی ها بهتر می توانند مقابله کنند. 

زن و یا شوهر هرکدام ممکن است در انجام مراسم عبادات خود کاهلی کنند در این صورت فرد دیگر باید با مهربانی به او تلنگری بزند. و برای کسب معنویات با هم همراه و همگام باشند. 

------------------------------

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از حضرت امیرالمؤمنین، علی علیه السلام درباره حضرت فاطمه زهرا علیها السلام پرسیدند، حضرت پاسخ دادند: «نعم العون علی طاعة الله;  [فاطمه علیها السلام] خوب یاوری در راه اطاعت و بندگی خداست .» بحارالانوار، ج 43، ص 117 .

توجه به بعد روحی فرزند

توجه به بعد روحی فرزند

زهرا کوچولو حسابی از تنهایی حوصله اش سر رفته بود، سعی می کرد هر طور شده خودش را با اسباب بازی هایش سرگرم کند. ساعتی درگیر عروسک هایش بود اما باز احساس بی حالی داشت.  به طرف سالن پذیرایی رفت و مادرش را دید که طبق معمول غرق در گوشیش هست، بعد از چند بار صدا زدن مادرش با داد و بیداد گفت: چی میگویی زهرا ؟ چی میخواهی ؟ 

----- مامان حوصله ام سر رفته بیا کمی باهم بازی کنیم.

----- وای زهرا مگر نمی بینی دستم بند هست، دارم با دوستم چت میکنم خوب برو با اسباب بازی هایت بازی کن. 

----- مامان من از صبح با اسباب بازی هایم بازی کرده ام دیگر حوصله شان را ندارم دلم می خواهد با شما بازی کنم.

---- می بینی که  فعلا سرم شلوغ هست، اصلا تبلت برای چی برایت خریدیم برو و با تبلتت بازی کن.

----- مامان من تبلت بازی دوست ندارم میخواهم با شما بازی کنم .

----- ای بابا چه گیری دادی همه چیز برایت خریدیم باز دست از سرمان بر نمیداری. نمیزاری بفهمم دوستم چه میگوید. برو داخل اتاقت و اینقدر حرف نزن. 

 ---- مامان مامان و.....

اصلا دیگر مامان زهرا صدایش را نمی شنید، زهرا گریان به اتاقش رفت و آن قدر آنجا گریه کرد که خوابش برد. بعد از نیم ساعتی مادرش هر چه صدایش زد دید جواب نمی دهد، در اتاقش را که باز کرد دید زهرا با صورتی خیس خوابش برده است دلش برای دخترک بیچاره ش سوخت و از کارش پشیمان شد و سعی کرد از فردا برای دخترش بیشتر وقت بگذارد.

--------------------------

برخی مادران فقط فکر می کنند که باید به جسم فرزند خود اهمیت بدهند و این که تغذیه فرزندشان خوب باشد و یا اینکه تمام امکانات مادی را در اختیارشان قرار دهند لطف را در حقشان تمام کرده اند و اصلا توجهی به بعد روحی و عاطفی فرزندان خود ندارند، و اینطور بچه از لحاظ روحی ضربه می خورد.

 نگاه به سیره حضرت فاطمه سلام الله علیها در رابطه با فرزندانشان نشان می دهد که:در بحث تربیت روحی و عاطفی فرزندان و شفقت و مهربانی مادر به آن ها تلاش بسیاری می کردند. سلمان نقل می کند که به خانه حضرت فاطمه سلام الله علیها رفتم و دیدم که حضرت مشغول آسیاب کردن است و طفل ایشان گریه می کند. عرض کردم: چرا از فضه کمک نمی گیرید؟ فرمود: امروز نوبت استراحت ایشان است. سلمان گوید: حضرت آنقدر آسیاب کرد که خون دستش بر دسته آسیاب جاری شد و به سنگ آسیاب رسید. عرضه داشتم: من بروم بچه را ساکت کنم؟ حضرت فرمود: تو بیا آسیاب کن و من به بچه رسیدگی می کنم. من مادرم و به فرزندم مهر بان تر هستم. یعنی حضرت هنگامی که میان بچه داری و کار خانه تعارض ایجاد شد و ناچار بود که یکی را انتخاب کند، رسیدگی به فرزند را انتخاب می کند و می فرماید: «انی ارفق؛ من مهربان ترم به این بچه».  دلایل امامت طبری ص 140 

بی توقعی در زندگی زناشویی

بی توقعی در زندگی زناشویی

اکبر آقا هنوز عرق سرکارش خشک نشده بود، که غرغرهای مریم خانم شروع شد، که چرا چیزهایی که گفته ام را نخریدی، پس کو آن سرویس قابلمه ای که قرار بود برای من بخری؟ 
اکبر آقا از شدت خستگی نمی فهمید که مریم خانم چه می گوید به زور خودش را جلوی  تلویزیون رساند. 
مریم خانم هم که دید اکبر آقا جوابش را نمی دهد صدایش رو دوبرابر کرد و با حالت عصبانیت گفت: آماده شو تا به بازار برویم من میخواهم مقداری وسایل بخرم. 
اکبر آقا گفت: من که تازه خسته و کوفته از سرکار آمده ام، بعد پول زیادی هم که در کارتم نمانده است، هنر کنیم تا آخر ماه بتوانیم مخارج ضروری را تامین کنیم. 
اما مریم خانم گوشش به این حرف ها بدهکار نبود: من این چیزها نمی فهمم چطور خواهرم توانسته مبل بخرد اما ما نخریم هر طور شده باید حتی قسطی برای خانه مبل بخریم. 
اکبر آقا چشمهایش را زورکی باز کرد، وگفت:  به خدا در قسط هایش می مانیم مگر حقوق من چقدر هست؟ ما با این حقوق به زور می توانیم دخلمان را به خرجمان تنظیم کنیم دیگر خرج اضافی نتراش. 
مریم خانم برافروخته تر گفت: حالا من چکار کنم ، چه خاکی بر سرم بریزم 
اصلا متوجه موقعیت اقتصادی شوهرش نبود و درخواست های غیرضروری می کرد. و این عدم درک ها باعث شده بود که روابطشان روز به روز کم رنگ تر شود .
 ___________

بی توقّعی حضرت زهرا سلام الله علیها از همسرش امام علی علیه السلام در حدّی بود که در طول نُه سال زندگی مشترک همسری، حتی برای یک بار، تقاضای مادّی از امام علی علیه السلام نکرد، روزی به خانه حضرت زهرا سلام الله علیها غذا نرسید، حضرت زهرا سلام الله علیها اندوخته غذایی خود را به کودکان گرسنه اش داده بود، و خود شب را گرسنه تر از آن ها به سر برد،  امام علی علیه السلام بامداد آن شب، از حضرت زهرا سلام الله علیها تقاضای غذا کرد، حضرت زهرا سلام الله علیها ماجرا را به عرض امام علی علیه السلام رسانید، امام علی علیه السلام فرمود: "در چنین وضعی چرا به من نگفتی تا به جستجوی غذا بپردازم؟" حضرت فاطمه سلام الله علیها در پاسخ گفت: "انّی لاَسْتَحْیِی مِنْ اِلهی اَنْ تَکَلَّفَ نَفْسَکَ ما لا تُقَدِّرُ عَلَیْهِ؛ من از خدایم شرم کردم که موجب شوم تا شما خود را در فشار قرار دهی، و بر چیزی که مقدورت نیست، خود را به زحمت افکنی." 
 علی بن عیسی اِربِلی، کشف الغمّه، ج2، صص 28-27.